Mijn hond mee op vakantie naar Zuid-Europa?

Wanneer je op vakantie gaat is het natuurlijk geweldig als de hond mee kan, toch zijn er heel wat zaken om rekening mee te houden. De kans is groot dat de dierenarts je afraadt de hond mee te nemen naar Zuid-Europa vanwege de vele gevaren. Toch begrijpen we dat je jouw trouwe viervoeter het liefst meeneemt. In dit artikel zetten we voor je op een rij waar je op moet letten en welke voorzorgsmaatregelen je dient te nemen.

Inenten
Op de eerste plaats is het van belang dat de inentingen in orde zijn. Rabiës, ofwel hondsdolheid, komt in Nederland en omringende landen niet meer voor maar in Zuid-Europa nog wel. Om te voorkomen dat we toch weer te maken krijgen met deze ziekte zijn er in veel landen strenge regels opgelegd. Wanneer je met de hond wil reizen moet deze verplicht ingeënt zijn tegen Rabiës en dit moet ook te controleren zijn.

Bij controle is het van belang dat het officiële paspoort in orde is en het verband met de hond is te leggen via de chip. Eenmalige vaccinatie bij een leeftijd van 12 weken geeft een lange bescherming (wanneer dit eerder gedaan wordt dient er na de leeftijd van 12 weken alsnog een extra vaccin te worden gegeven). Vervolgens heeft de inenting tijd nodig om in te werken, dit duurt ongeveer 3 weken. Daarom wordt het afgeraden en is het in veel landen ook verboden om te reizen met pups jonger dan 16 weken. Het is van belang dat je een maand voor vertrek de hond al laat inenten. Ondanks de lange bescherming zal het vaccin herhaald moeten worden binnen de termijn die de dierenarts aangeeft in het paspoort (de geldigheid van de meeste rabiësvaccins lopen van 1 tot 3 jaar).

Ontworming en parasietenbestrijding
In tegenstelling tot het inenten is de parasieten bestrijding (in de meeste landen) niet verplicht, toch wordt dit wel sterk aangeraden. De belangrijkste gevaren in deze landen zijn de hartworm, babesia en leishmania. Hieronder volgt een korte uitleg van de gevaren en de optionele voorzorgsmaatregelen tegen deze parasieten.

• Hartworm: De larven van deze parasiet leven in de bloedbaan, eenmaal volwassen hopen ze zich op in het bloedvat dat uit de rechterkant van hart komt en vaak ook gedeeltelijk in de rechter kant van het hart zelf. Dit bloedvat gaat naar de longen wat betekent dat wanneer er een worm los laat deze ‘grote worm’ in de bloedvaten van de longen terechtkomt dat vervolgens een longembolie kan veroorzaken met vaak de dood tot gevolg. Wanneer het nog niet zover is maar de volwassen wormen in het hart zitten zien we vaak symptomen als lichte hoest en vermoeidheid (een hond besmet met larven heeft nog geen symptomen). De larven zijn pas na ongeveer een half jaar volwassen, men associeert het probleem daarom vaak niet met het bezoek in het buitenland. Bij problemen is het dus altijd van belang dat je aan de dierenarts aangeeft of je het afgelopen jaar in het buitenland bent geweest en waar. Zover willen we het natuurlijk niet laten komen, daarom moeten we de larven aanpakken. De hartworm wordt verspreid door muggen, de hond kan dus ieder moment van de vakantie besmet worden. Het is van belang maandelijks een ontworming te gebruiken om de larven te doden. Het heeft geen zin om het middel te geven voor je vertrek, het werkt namelijk enkel acuut. Indien je bijvoorbeeld 2 maanden met de hond naar Griekenland gaat geef je na 1 maand één ontworming, na de 2e maand één ontworming en uiteindelijk nog 1 maand na terugkomst de laatste. Onthoud dat deze laatste het belangrijkste is en zeker niet vergeten mag worden. Niet alle ontwormingsproducten werken tegen de larven van hartwormen, zoek daarom een middel waarin 1 van de volgende bestanddelen zit: selamectine, ivermectine, milbemycine oxime  of moxidectine. Dit staat altijd vermeld achterop het ontwormingsmiddel, vraag het na bij de dierenarts of dierenspeciaalzaak.
• Babesia: Dit is een kleine parasiet die in rode bloedcellen leeft en deze zal afbreken (hemolyse). Bij honden afkomstig uit Nederland zien we bij besmetting meestal de acute vorm optreden waarbij de hond 1-2 weken na infectie symptomen kan vertonen als anorexia (niet meer eten), braken en koorts (normaal: 38-39°C). Door de afbraak van rode bloedcellen zien we soms ook donkere/koffiekleurige urine. De symptomen zijn ernstig en kunnen zelfs leiden tot de dood, het is dus van belang dat je snel naar de dierenarts gaat, maar ook hier voorkomen we het liever. Babesia wordt verspreid door een bepaald soort teek, deze teek komt zeer uitzonderlijk ook in Nederland voor maar verder zuidwaarts steeds frequenter. Goede tekenpreventie is heel belangrijk. Controleer de hond dagelijks op teken en haal ze er dan ook direct uit. Een teek zal in de regel pas na 24 uur de ziektekiemen uitscheiden. Gebruik bij voorkeur een tekentang en probeer zo min mogelijk druk te leggen op de achterkant van de teek, hoe meer de teek geïrriteerd wordt des te sneller zal de teek ziektekiemen uitscheiden. Het gebruik van bijvoorbeeld zeep om de teek los te krijgen wordt dan ook zeker afgeraden. Teken zijn daarnaast te weren door verschillende producten die vaak worden gecombineerd met vlooienbestrijding: permethrin, fipronil, pyriprole, metaflumizone en amitraz. Let op: deze producten werken vaak minder lang tegen teken (<4w) dan tegen vlooien (>4w). In tegenstelling tot hartwormen is deze ziekte goed aan te pakken, een eenmalige injectie van imidocarb zou alle parasieten moeten doden. Dit zou eventueel ook voor je op vakantie gaat gegeven kunnen worden, het blijft namelijk 2 tot 6 weken werken.
• Leishmania: Dit is een kleine parasiet die in macrofagen leeft, dit zijn cellen van het immuunsysteem. Door infectie zal de immuniteit van de hond worden aangetast. We zien zeer afwijkende symptomen als huidafwijkingen, gezwollen lymfeknopen en algemene ziektetekenen als manken, abnormale nagelgroei, diarree, oogproblemen, etc.. Leishmania wordt verspreid door zandvliegen, dit insect komt niet voor in Nederland. Zandvliegen steken meestal in de nacht wanneer het windstil is. De behandeling voor deze ziekte is moeilijk, duur en heel lang. Vaak wordt er uiteindelijk gekozen voor euthanasie, we willen dit dus te allen tijde voorkomen! De preventie bestaat eruit om te voorkomen dat de hond door zandvliegen gestoken wordt, houd de hond daarom ’s nachts binnen achter een muskietennet (zo blijven ook de muggen op afstand en voorkom je besmetting met de hartworm). Eventueel kunnen de zandvliegen op afstand gehouden worden met verschillende middelen, dit kan worden gecombineerd met vlooienbestrijding. Gebruik een product waarin een van de volgende actieve stoffen zit: deltamethrin, imidacloprid of permethrin. Dit gaat via een halsband of een druppel in de nek. Let op: deze ziekte is een zoönose, ook dit gaat via zandvliegen (heel uitzonderlijk via bloed op bloed contact met een hond die besmet is).

Hieronder geven we in een schema overzichtelijk weer wat er precies van je verwacht wordt als je het zekere voor het onzekere wilt nemen. De punten staan opgesomd in de mate van belang.

Wanneer?	Wat te doen?
>1 maand voor je op vakantie gaat	Zorg dat je hond is ingeënt tegen Rabiës en zeker één inenting heeft gehad op een leeftijd >12 weken en de inenting niet verlopen is. Controleer of het correct in het paspoort is aangegeven en of de hond gechipt is en het nummer van de chip duidelijk in het paspoort vermeld staat.
Net voor je op vakantie gaat	Toedienen van een product ter bestrijding van zandvliegen. Toedienen van een vlooienbestrijdingsmiddel dat ook een tekenbestrijdingsmiddel bevat. (Eventueel een injectie halen bij de dierenarts met imidocarb tegen babesia → dit wordt zelden gedaan).
Op vakantie	Na 1 maand eerste ontworming (met een product werkend tegen hartworm), dit herhaal je iedere maand. Dagelijks tekencontrole en eventueel verwijderen. Afhankelijk van de duur van de vakantie herhalingen van de toedieningen die je net voor de vakantie gegeven hebt. Lees goed de bijsluiter.
Terug van vakantie	1 maand na terugkomst geef je nog een ontworming met een product werkend tegen hartworm.

Deze tabel dient als hulpmiddel om te kijken of je alle preventie hebt toegepast.

kortom
Je bent nu op de hoogte van de gevaren van Zuid-Europa. Als je dit artikel gelezen hebt als voorbereiding op de vakantie wensen wij je een hele fijne vakantie toe. Houd de hond dus goed in de gaten maar vergeet zeker niet om te genieten!

Dit artikel is bedoeld om de hond goed te beschermen, niet om alle verplichtingen weer te geven, zoek daarom goed uit welke verplichtingen er gelden in de landen waardoor je reist (bijv. in Duitsland moet de hond verplicht in de gordel).

Geef je reactie op dit artikel