Iedereen heeft wel eens gehoord van diabetes, maar wat houdt het nu precies in? Wij leggen dit graag uit. Het is een aandoening die geregeld voor komt bij honden, vooral onder bepaalde rassen. Vandaar dat dit een onderwerp is dat ook zeker geschikt is voor mensen met een hond die geen diabetes heeft. Wellicht kom je er ooit nog mee in aanraking, daarom is het goed om het proberen te voorkomen. Daarnaast is het handig voor mensen die twijfelen of de hond eraan lijdt en voor mensen die een hond met diabetes hebben en graag willen weten wat het precies inhoudt. Ten eerste moet je weten dat er twee vormen van diabetes zijn, namelijk diabetes mellitus en diabetes insipidus. Deze vormen zijn zeer verschillend van oorzaak, maar ze hebben als overeenkomst dat ze ervoor zorgen dat het dier grote hoeveelheden gaat plassen. Onder deze vormen bestaan nog verschillende types, hier gaan we in dit artikel geen onderscheid in maken.
Diabetes insipidus
Diabetes insipidus is de vorm die het minst voorkomt en deze gaan we dan ook kort behandelen. Het dier heeft een gebrek aan ADH, dit is antidiuretisch hormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat het dier minder plast in geval van uitdroging. Wanneer het dier hier te weinig van heeft zal deze dus niet minder plassen in geval van uitdroging, ofwel het dier plast vaak en grote hoeveelheden. Een gezond dier zal willen voorkomen dat het uitdroging ondergaat en gaat dan uit zichzelf meer drinken, dit is een duidelijk symptoom. ADH wordt geproduceerd door de hypothalamus en vrijgesteld door de hypofyse, dit zijn beide kernen in de hersenen. Er doen zich dus problemen voor in de ADH vrijstelling wanneer er een probleem is in een van deze kernen. Dit kan aangeboren zijn of ontstaan door een tumor of een operatie. Indien het een tumor is ziet de toekomst er niet rooskleurig uit, wanneer het om een andere reden gaat die enkel problemen geeft met de ADH vrijstelling is het goed te behandelen. De hond zal de rest van zijn leven druppels ADH toegediend moeten krijgen die het tekort compenseren, de hond kan hier prima mee leven.
Inleiding diabetes mellitus
Diabetes mellitus komt wel veel voor en gaan we daarom uitgebreid behandelen. Het betekent letterlijk ‘doorstromen van suiker’, ofwel er stroomt suiker weg via de urine. Normaal vinden we geen suiker in de urine, wanneer dit wel is kan dit dus een indicatie zijn voor diabetes mellitus. Suiker gaat enkel via de urine naar buiten als er een probleem met de nier is of wanneer er te veel suiker in het bloed aanwezig is. Bij een te hoog suikergehalte in het bloed spreken we van hyperglycemie. Dit ontstaat bij diabetes mellitus doordat er een probleem is met de suikeropslag. Normaal gesproken gaan bepaalde delen van je alvleesklier insuline produceren, dit is een stof die de opslag van suiker gaat regelen. In geval van diabetes mellitus wordt er te weinig insuline aangemaakt/vrijgesteld door de alvleesklier of reageren de weefsels er niet goed genoeg op.
Symptomen diabetes mellitus
Diabetes ontwikkelt vaak langzaam, doordat er steeds meer suiker in de urine komt kunnen er problemen optreden. Zo kan een voorteken voor het krijgen van deze vorm van diabetes zijn dat je hond regelmatig blaasontsteking heeft en indien het een reu is vaak voorhuidontsteking. Let op: reuen hebben vaak een lichte vorm van voorhuidontsteking, raak dus niet meteen in paniek wanneer je dit een keer ziet, maar houd het in de gaten. Ga bij twijfel naar de dierenarts om de hond hierop te laten controleren of kaart het aan tijdens de jaarlijkse vaccinatie/controle. Wanneer de hond dan ook echt in het stadium van diabetes is aangekomen zie je symptomen als slapheid, vermoeidheid, verhoogde eetlust maar toch vermageren. Daarnaast is een duidelijk symptoom dat de hond grotere hoeveelheden gaat plassen. Dit komt omdat er dus suiker in de urine komt, deze suiker trekt water aan en aan de hond wordt dus veel water onttrokken. Hierdoor gaat de hond vervolgens veel drinken. Wanneer je met eventuele symptomen naar de dierenarts gaat zal die zeker vragen of de hond te veel drinkt, het is daarom nuttig vooraf te bepalen hoeveel de hond drinkt.
Oorzaken diabetes
Diabetes is in sommige gevallen te voorkomen, in andere gevallen heb je simpelweg pech. Er zit een bepaalde erfelijkheidsfactor in, bepaalde rassen hebben meer kans op het krijgen van diabetes doordat de cellen die insuline aanmaken in de alvleesklier niet goed werken of vernietigd worden. Gevoelige rassen zijn onder andere de keeshond, de poedel, de samojeed, de labrador retriever en de Tibetaanse terriër. Daarnaast kan het ontstaan door alvleesklierontsteking, als complicatie bij cushing of als gevolg van een andere therapie (bijvoorbeeld langdurige jeukmedicatie). Tijdens een hormonaal onevenwicht is er ook meer kans op het ontwikkelen van diabetes mellitus, zo heb je vast wel eens gehoord van zwangerschapsdiabetes? Bij de huisdieren kennen we drachtigheidsdiabetes. Daarnaast is er een hormonaal onevenwicht tijdens de dioestrus, dit is de periode vlak na de loopsheid. Ook overgewicht verhoogt de kans op het krijgen van diabetes sterk doordat de hoge concentraties aan vet de werking van het insuline verminderen.
Voorkomen
Diabetes is een vervelende aandoening met een levenslange therapie. Voorkomen zou dus ‘de’ oplossing zijn, helaas is dit niet in alle gevallen mogelijk. Zeker diabetes insipidus is niet te voorkomen, gelukkig komt deze vorm zelden voor. Hieronder sommen we toch een aantal punten op die de kans op het krijgen van diabetes mellitus verlagen:
- Houd de hond op het juiste gewicht, naast diabetes kan overgewicht nog veel meer problemen geven.
- Geef de hond niet te vetrijke voeding en zeker geen pittige voeding, pittig voer kunnen honden niet goed verwerken en kan direct aanleiding geven tot alvleesklierontsteking. Door de ontsteking is de alvleesklier niet in staat tot het voldoende aanmaken van insuline. Daarbij geeft alvleesklierontsteking meer nare gevolgen.
- Sterilisatie indien het om een teef gaat. Hormonen die vrij komen tijdens de dioestrus zouden verminderde werking van insuline in de hand werken.
- Gebruik de prik-pil niet. Deze wordt nog wel eens gebruikt om te voorkomen dat de hond loops wordt bij mensen die bijvoorbeeld nog een nestje willen fokken in de toekomst en daarom niet voor sterilisatie kiezen. Het verhoogt de kans op diabetes mellitus omdat de pil hormonen bevat die insuline-gevoeligheid verlagen.
Kortom
Sterilisatie van je teef in combinatie met gezonde voeding in de juiste hoeveelheden verkleinen de kans op het ontwikkelen van diabetes mellitus aanzienlijk. Over diabetes insipidus kan enkel het lot beslissen. Beide vormen zijn in de meeste gevallen gelukkig goed te behandelen. We hopen dat je nu meer inzicht hebt gekregen in het ontstaan van diabetes. Het blijft een aandoening die geregeld voorkomt dus het kan nooit kwaad om op de hoogte te zijn van de problematiek en daarbij de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen.