FIP (feline infectieuze peritonitis) betekent letterlijk een buikvliesontsteking bij de kat door een infectie. Een ernstige aandoening die (voornamelijk) voorkomt bij jonge katten. Deze aandoening kent een bijzonder ontstaan die we graag uitleggen. Op deze manier hopen we dat je geen verkeerde conclusies trekt over het verleden of de toekomst van een kat met FIP.

Hoe kan mijn kat FIP krijgen?
De aandoening is het gevolg van een coronavirus waar de kat als kitten mee in aanraking is gekomen. Eén op de vier katten zal in aanraking komen met dit virus, het is dus geen uitzondering wanneer je kat besmet is. Of er daadwerkelijk een overgang ontstaat naar de aandoening FIP is een ander verhaal. We zien dat dit veroorzaakt kan worden door een periode van veel stress, ook zou er een bepaalde erfelijkheidsfactor zijn (een gekruiste kat is vaak sterker dan een raskat).

Het coronavirus wordt oraal opgenomen en gaat zich vervolgens vermeerderen in de darmen en lymfeknopen. Dit is geen probleem zolang er geen specifieke immuuncellen besmet worden, wanneer dit wel gebeurt zien we een overgang naar FIP. Het virus gaat zich op specifieke plaatsen vermeerderen, bijvoorbeeld in de nier/ogen/hersenvliezen/bloedvaten. Er ontstaat een (granulomateuze) ontsteking van de vaten waardoor er vocht uit sijpelt en in de buikholte terecht komt. Deze granulomen gaan steeds meer immuuncellen aantrekken en worden zo steeds groter. We zien steeds meer vrij vocht in de buik en door de druk hiervan op de organen krijgen we problemen.

Symptomen
De meeste infecties verlopen zonder problemen, het coronavirus geeft eventueel lichte diarree op jonge leeftijd (zelden sterfte bij pas geboren kittens). Maar wanneer het virus evolueert tot FIP ontstaat er een chronisch verlopende ziekte. Het gaat meestal om katten jonger dan drie jaar. We zien vaak lusteloosheid, anorexia (niet meer eten), gewichtsverlies en/of bloedarmoede (bleke slijmvliezen). Eventueel is het nuttig de temperatuur op te meten, deze katten hebben vaak koorts. Afhankelijk van waar de granulomen zich vormen zien we andere symptomen, we kunnen bijvoorbeeld een bolle buik zien door het aanwezige vocht. Het typische beeld is dus een jonge magere kat (zichtbare ribben) met een bolle buik en bleke slijmvliezen. Afhankelijk van de lokalisatie van de granulomen kan de kat ook zenuwsymptomen of oogproblemen vertonen.

Diagnose
De symptomen die hierboven zijn beschreven, zijn zeer aspecifiek, meerdere aandoeningen kunnen deze symptomen geven. Helaas is FIP een ziekte die moeilijk te diagnosticeren is, er is geen specifieke test voor aangezien veel katten met het coronavirus besmet zijn zonder FIP te ontwikkelen. De dierenarts moet daarom middels onderzoek van het buikvocht en/of bloed bepalen of het daadwerkelijk om FIP gaat, bij oudere katten zal de dierenarts eerst andere aandoeningen voorop stellen alvorens aan FIP te denken.

Behandeling
Wanneer het daadwerkelijk om FIP gaat kan het vocht uit de buikholte worden verwijderd, kunnen er corticosteroïden worden gegeven (prednisolon) en antibiotica. Helaas is deze behandeling in de meeste gevallen eerder uitstel dan genezing. Meer dan 90% van de katten sterft aan de ziekte. Corticosteroïden kunnen wel vaak voor een tijdelijke verbetering zorgen waardoor de kat zich nog een periode goed voelt.

Voorkomen
Vaak is de kitten al besmet bij de fokker en kun je dit dus zelf niet voorkomen. Wel kun je enigszins invloed hebben op het ontwikkelen van FIP vanuit het virus, stress vormt hierbij een belangrijk component. Bij de meeste grotere fokkers vinden regelmatig corona infecties plaats en deze fokkers zijn dus niet direct te veroordelen wanneer je kat hiermee te maken krijgt. Wel is het mogelijk om als fokker het virus kwijt te raken door alle katten te laten testen op corona (faeces opsturen), positieve katten moeten uit de populatie gehaald worden en zo begin je met een virus vrije populatie om verder te fokken. Ook kan er gekozen worden de positief geteste katten te scheiden van de negatieve door ze in een ander deel van het huis te laten (je draagt het virus zelf niet makkelijk over). Probeer dan wel te vermijden dat je voederbakken/kattenbakken verwisselt. Er bestaan wel vaccinaties maar deze zijn nog niet 100% werkzaam.

Besmettelijk?
Ondanks dat het coronavirus besmettelijk is zien we dat dit in het ‘FIP-stadium’ niet meer snel wordt overgedragen. Je hoeft de FIP-kat dus niet te scheiden van je andere katten wanneer je er niet mee wenst te fokken.

Nawoord
FIP is een ernstige ziekte die helaas nog niet goed te behandelen is. We hopen je meer inzicht te hebben gegeven in hoe deze ziekte verloopt. De aandoening is moeilijk te voorkomen, zorg dat je kitten de juiste zorg krijgt en zo min mogelijk stress heeft in zijn eerste levensmaanden.