Wel of niet steriliseren van je teefje en op welke leeftijd? Sterilisatie is een onderwerp dat veel discussie over zich afroept, de ene kenner zal adviseren al voor de eerste loopsheid te steriliseren terwijl de ander het pas na de eerste of zelfs pas na de tweede loopsheid adviseert. Ook is er een groep die zal adviseren helemaal niet te steriliseren, want waarom zou je snijden in een gezond dier? Vanuit elk standpunt zijn er argumenten te geven waarom een dergelijke aanpak de voorkeur heeft. Uiteindelijk ben jij als baasje degene die beslist. Wij gaan je helpen om een goede keuze te maken door de mogelijke gevolgen op te sommen van al dan niet steriliseren en de momenten waarop. We leggen eerst kort uit wat steriliseren inhoudt en zetten daarna de voor- en nadelen op een rij.

Wat houd steriliseren in?
Wat we in de volksmond steriliseren noemen bij de teef is feitelijk castreren, we halen namelijk de geslachtsproducerende organen eruit (dit wordt bij de ‘sterilisatie’ van de mens natuurlijk niet gedaan). Vroeger haalde de dierenarts bij deze operatie zowel de eierstokken als de baarmoeder eruit. Tegenwoordig worden enkel de eierstokken verwijderd, deze zorgen namelijk voor de hormoonproductie. Wanneer je deze weghaalt zul je evenveel voordelen krijgen van de sterilisatie dan wanneer je ook de baarmoeder weghaalt. De baarmoeder wordt tegenwoordig enkel nog weggehaald wanneer daar iets mis mee is, bijvoorbeeld bij een baarmoederontsteking. Omdat enkel de eierstokken weggehaald dienen worden is er maar een klein sneetje nodig. Afhankelijk van de grootte van de hond moet er een snee gemaakt worden die groot genoeg is om de eierstokken te kunnen verwijderen.

Er zijn tegenwoordig verschillende technieken om de snee heel klein te houden waardoor de hond er slechts één of enkele dagen last van heeft en al snel weer de oude is. De geslachtsproducerende organen (eierstokken) die zijn verwijderd zijn belangrijk voor de hormoonhuishouding van de hond. Wanneer deze zijn weggehaald zien we veranderingen bij het dier die berusten op de functie van deze hormonen.

Voordelen van steriliseren

  • Geen loopsheid meer. De vervelende periode van bloedverlies, reuen die je teef achtervolgen en eventuele schijndracht die daarna ontstaat is verleden tijd. Ook voor de hond kan dit een vervelende periode zijn, hoewel de ene hond niets in de gaten heeft, zal de andere hond zich niet lekker voelen tijdens de loopsheid.
  • Voorkomt pyometra (etterige baarmoederontsteking). Pyometra is een levensbedreigende aandoening waar veel teven die niet gesteriliseerd zijn op latere leeftijd last van krijgen. Door een disbalans in de hormoonhuishouding (afkomstig uit de aanwezige eierstokken) kan de baarmoeder gaan ontsteken. Naarmate de teef ouder wordt neemt de kans op het ontwikkelen ervan toe. De etter stapelt zich tijdens de ontsteking op in de baarmoeder en kan oplopen tot zeer grote hoeveelheden waardoor deze extreem opblaast. De belangrijkste doodsoorzaak is dan ook het scheuren van de baarmoeder waarbij de etter in de buikholte komt met alle gevolgen vandien. Gelukkig is men veelal wel op tijd om nog te kunnen opereren, de hond wordt dan onder goede begeleiding geopereerd waarbij zowel de baarmoeder als de eierstokken verwijderd worden. Ongeveer één op de vijf niet gesteriliseerde teven krijgt te maken met een pyometra.
  • Sterke daling van de kans op melkkliertumoren. Cellen in de melkklieren staan onder invloed van geslachtshormonen, hierdoor hebben de cellen een verhoogde kans om tumoraal te ontaarden. Hoe langer de cellen onder invloed van de geslachtshormonen staan hoe hoger de kans dat een teef melkkliertumoren ontwikkelt op latere leeftijd. Melkkliertumoren hebben als voordeel dat je ze goed kan voelen, indien je een knobbeltje voelt ter hoogte van de melklijst neem dan contact op met je dierenarts. Deze tumoren kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn, bij uitzaaiingen gaan ze vaak naar de longen. Longtumoren zijn een ernstig gevolg waar de hond aan kan overlijden. Om melkkliertumoren te voorkomen kun je het beste zo snel mogelijk steriliseren, ofwel vóór de eerste loopsheid.
  • Potentieel minder kans op suikerziekte/diabetes mellitus. Suikerziekte komt aanzienlijk meer voor bij teven dan bij reuen, de reden hiervoor zijn de geslachtshormonen. Vooral tijdens de dioestrus (periode na de loopsheid) kunnen hormonen vrijkomen die diabetes in de hand werken.

Nadelen van steriliseren

  • Operatierisico en -kosten. Om de eierstokken weg te halen is er een buikoperatie nodig waarbij de teef onder narcose moet. Het risico dat een gezonde hond sterft tijdens de narcose is heel klein maar niet onmogelijk. Vandaar de terechte vraag van sommige mensen: ‘Waarom snijden in een gezonde hond?’. Anderzijds kan er ook gekeken worden naar de consequenties op latere leeftijd, indien de hond een pyometra krijgt of melkkliertumoren moet zij een operatie ondergaan met een veel hoger risico dan een simpele sterilisatie. Voor de kosten geldt hetzelfde, een sterilisatie is ‘goedkoop’ ten opzichte van operaties die uitgevoerd dienen te worden bij een pyometra/melkkliertumor.
  • Verhoogde kans op incontinentie. Door het wegvallen van bepaalde hormonen na sterilisatie zou de afsluiting van de blaas minder goed werken. We zien hier een omgekeerd advies dan bij de aanpak van melkkliertumoren. Des te vroeger men steriliseert des te hoger de kans op incontinentie. Bepaalde rassen zijn al gevoelig voor het ontwikkelen van urine-incontinentie op latere leeftijd en steriliseren zou dit nog eens in de hand werken. Hierdoor wordt geadviseerd juist na de eerste of zelfs tweede loopsheid pas te steriliseren.
  • Gewichtstoename. Een hond die zijn geslachtshormonen verliest komt makkelijker aan. De oplossing klinkt gemakkelijk, zijnde: de hond minder eten geven na sterilisatie. De uitvoering blijkt iets minder basaal. Je kunt de afname van het voeder gemakkelijk berekenen met ons stappenplan.
  • Vachtverandering. Voor de hond geen probleem maar voor de eigenaar soms des te meer, de vacht van de hond wordt doffer. Bij de ene hond is dit meer uitgesproken dan bij de andere hond maar dat het geregeld gebeurt is een feit. Overleg met je dierenarts welke stappen je kunt ondernemen om dit zo min mogelijk te laten gebeuren, voeding kan een positief effect hebben op een mooie glanzende vacht.
  • Meer gewrichtsproblemen. Door vroeg te steriliseren zullen de geslachtshormonen niet ingrijpen in de pubertijd die het sluiten van de groeischijven bevorderen. De teef wordt enigszins groter dan gemiddeld wat gepaard zou kunnen gaan met problemen ter hoogte van het gewricht. Vooral bij de grotere rassen die al meer risico op gewrichtsproblemen (heupdysplasie, OCD) hebben kan dit meegenomen worden in de afweging.

Gedragsveranderingen
Geslachtshormonen hebben ook invloed op het gedrag van een hond. Teefjes kunnen erg wisselend reageren op het wegvallen van de geslachtshormonen, de ene teef zal agressiever worden wat een nadeel kan zijn. Andere teefjes zullen juist zelfverzekerd worden wat men als voordeel kan zien indien de hond vooraf overdreven onderdanigheidsgedrag vertoonde.

In een schema

Pyometra Melkklier-tumoren Diabetes Incontinentie vacht-verandering
Niet steriliseren + + + + + + + – –
Voor eerste loopsheid steriliseren – – – – – +/- + + +
Na eerste loopsheid steriliseren – – – +/- +/- + +
Op latere leeftijd steriliseren – – – (+ + + tot de tijd van sterilisatie) +(+) +/- +/- +

+  = een verhoogde kans     –  = een verlaagde kans

Mening van dierenartsen
De meeste dierenartsen raden wel degelijk aan om te steriliseren vanwege de vreselijke aandoening pyometra. De meningen over wanneer men het beste kan steriliseren zijn onder dierenartsen daarentegen sterk verschillend.

Nawoord
We hopen dat dit artikel meer inzicht heeft gegeven in de voor- en nadelen van wel of niet steriliseren. Mensen kunnen voor of tegen steriliseren advizeren maar uiteindelijk ben jij als baasje degene die mag beslissen over jouw hond. Bepaalde rassen hebben een verhoogde kans op diabetes of juist een verhoogde kans op incontinentie, laat je mening hierdoor beïnvloeden. Elk individu is uniek en wij hopen dat je met het bovenstaande in acht de juiste keuze kunt maken.

[pullquote]Wij zijn erg benieuwd naar lezers die ervaring hebben met sterilisatie van de hond, heb jij een hond die is veranderd na de sterilisatie betreffende karakter,vacht, overgewicht of in andere opzichten? Laat het ons weten, eventueel ondersteund met foto’s [/pullquote]

Geef je reactie op dit artikel