We gaan dit onderwerp voor honden en katten samen behandelen aangezien er te veel overeenkomsten zijn om dit apart te doen. Om te beginnen gaat het veelal om dezelfde vlo, we kennen wel de hondenvlo (Ctenocephalides canis) en de kattenvlo (Ctenocephalides felis) maar daarvan komt hier bijna altijd de kattenvlo voor, zowel bij honden als bij katten (ook bij bijvoorbeeld fretten en konijnen). Dit is dan ook de boosdoener die we aan moeten pakken. In dit artikel leggen we uit hoe je een vlooienplaag kunt bestrijden en hoe je de hond of kat helemaal kunt beschermen. Aan de hand van dit artikel kun je zelf een afweging maken of je wilt gaan voor optimale vlooienbestrijding of dat je pas gaat bestrijden wanneer er zich een vlooienplaag zich voordoet.
Herkennen van besmetting
Indien je niet kiest voor optimale vlooienbestrijding is het belangrijk je huisdier geregeld te controleren. Hoe eerder je erbij bent hoe makkelijker je de plaag aan kunt pakken. Het beste kun je hiervoor een vlooienkam of een ander fijn kammetje gebruiken waarmee je goed door de vacht kamt en daarna de haren in de kam controleert. Meestal vind je geen vlo maar vlooienpoep. Dit zijn zwarte puntjes, om deze niet te verwarren met bijvoorbeeld zandkorreltjes gebruik je een nat stukje keuken- of toiletpapier waarop je het uitwrijft, er ontstaat dan een zwart-rode veeg indien het om vlooienpoep gaat. Het is ook mogelijk om de mand, waar vlooienpoep in gevallen kan zijn te controleren met een papiertje. Wanneer je dit vindt op je hond of kat kun je ervan uitgaan dat de vlooien zich ook zijn gaan voortplanten in de omgeving. We behandelen het vanaf dit stadium als een vlooienplaag en je zult het behandelplan in gang moeten zetten.
Problemen die vlooien geven
Wat we altijd zien bij een met vlooien geïnfecteerd dier is vlooienbeetdermatitis, wanneer de vlo bijt zal er op die plaats een lokale ontsteking ontstaan door bepaalde stoffen die de vlo inspuit. We zien rode plekjes waar het aantal recht evenredig is aan het aantal vlooien. Daarnaast zijn er veel dieren met vlooienallergie, dit is een groter probleem en kan zich ontwikkelen vanaf de tweede keer dat een dier in aanraking komt met vlooien. Vervolgens wordt het bij elke besmetting erger aangezien de immuunreactie van de hond of kat steeds heftiger wordt. Om deze reden zien we bijna nooit grote problemen bij pups maar eerder bij volwassen honden of katten. De huidproblemen die een vlooienallergie geven beginnen bij honden meestal met een ‘hotspot’, dit is een plek zonder haren met een verdikte rode huid die vaak achterop de rug ontstaat. Dit is een gevolg van een vlooienallergie maar kan mogelijk ook andere oorzaken hebben, dus ga altijd op zoek naar vlooien of vlooienpoep. Bij een kat begint het minder uitgesproken, we zien dan kleine rode plekjes. Vlooienallergie begint vooral op plekken zoals de staart en rug en breidt zich vervolgens uit. De dieren hebben last van jeuk, rode plekken en korsten. Vervolgens kunnen de problemen chronisch worden wanneer de vlooien niet 100% bestreden zijn, we zien dan haarverlies, hyperpigmentatie (donkere plekken), een verdikte huid en complicaties ( bijvoorbeeld bacterieel). We gaan later in dit artikel bespreken hoe je de vlooien 100% weg kunt krijgen, dit is lastig maar wanneer dit niet gebeurt zien we dat het dier steeds door één vlo gebeten wordt uit de omgeving waardoor de allergie niet opgelost wordt. De vlooienbeten zijn dus te overzien maar bij een allergie zijn er vaak langdurig problemen. Indien je dier deze problemen vertoont maar je geen vlooien of vlooienpoep kunt vinden ga dan naar de dierenarts, deze kan bepaalde testen doen om te kijken of het om een vlooienallergie gaat en advies/medicatie geven. Verder kan de vlo nog een lintworm (dipylidum caninum) overdragen.
Principe van een vlooienplaag
Wat veel mensen zich niet realiseren wanneer ze één vlo vinden op hun hond of kat is dat de omgeving zwaar besmet zal zijn. 99% van de gehele infectie bevind zich namelijk in de omgeving in de vorm van eitjes, larven en cocons. Ofwel voor iedere vlo die je terugvindt op je dier zitten er 99 in je huis. De vrouwelijke vlo die op je dier terecht is gekomen vanaf een ander dier of een andere omgeving, gaat bloed drinken en vervolgens eitjes leggen. Deze eitjes worden niet aan het dier vast ‘geplakt’ wat wel het geval is bij neten van luizen maar vallen neer in de omgeving. Daar gaan de eitjes zich ontwikkelen tot larven (lijkend op een soort rups), gaan vervolgens een cocon vormen en worden adult. Voor dit proces is minimaal 3 weken nodig maar kan veel langer duren, de cocon gaat namelijk pas open wanneer er een trilling plaatsvindt. Op deze manier weet de vlo dat er een gastheer in de buurt is en kan actief worden. Zo kunnen vlooien zeer lang overleven. Hierdoor zien we dan de typische gevallen van mensen die op vakantie zijn geweest en waar de huisdieren een tijd in het pension hebben doorgebracht of zijn mee geweest, en al die tijd hebben de vlooien thuis geen trilling gevoeld om uit te komen. Men komt vervolgens weer thuis en de vlooien voelen trillingen, daar is het moment dat de vlooien massaal hun cocon verlaten en de enige gastheer die binnen is aanvallen, ofwel de mens. Het is daarom heel belangrijk om je dier te controleren voordat je op vakantie gaat.
Behandeling van een vlooienplaag
Om de vlooien aan te pakken is het belangrijk je dier te ontvlooien maar zeker ook de omgeving. Op het moment dat je een vlo of vlooienpoep vindt ga je te werk door eerst je dier te ontvlooien, je moet namelijk zien te voorkomen dat de vlooien nieuwe eitjes kunnen leggen en dat kunnen ze enkel doen door eerst bloed te drinken. Wanneer ze bloed drinken van een behandeld dier zullen ze dood gaan. Laat na de behandeling de hond de eerste dagen niet zwemmen. Vaak is het product voor honden en katten gelijk maar verschilt het enkel in de dosering, toch raden we sterk af een kat met ontvlooiingsmiddelen voor honden te behandelen omdat de veilige en giftige dosis niet ver uit elkaar liggen en er ook producten tussen zitten die voor honden goed gebruikt kunnen worden maar voor katten zeer giftig zijn. Zuig de lege verpakking van de vlooienbestrijding op met de stofzuiger. Hierdoor zullen de vlooien die opgezogen worden bij het stofzuigen dood gaan. Zorg er daarnaast voor dat je de zak regelmatig vervangt. Voor de behandeling van de omgeving is het belangrijk de vlooien eerst te stimuleren, er moet een trilling plaats vinden om de vlooien uit te laten komen. Kortom: Dit is de reden waarom het heel belangrijk is om eerst te stofzuigen voordat je de omgeving behandelt met een ontvlooiingsmiddel. Er is enige discussie omtrent de aanwezigheid van resistentie van de parasiet tegen bepaalde middelen, om deze reden kun je er voor kiezen om achtereenvolgend met twee middelen te ontvlooien (met minimaal 2 weken ertussen). Op de verpakking staat altijd duidelijk vermeld hoe lang het middel zal blijven werken, probeer voor een periode van 2 maanden vlooienbestrijding aan te houden. Behandel steeds opnieuw wanneer het middel volgens de verpakking is uitgewerkt, voor zowel de omgeving als het dier. Probeer daarnaast dagelijks te stofzuigen en was regelmatig alle dekens/lakens uit op een zo heet mogelijke temperatuur. Alle plekken waar de dieren zijn geweest zijn van belang en moeten dus behandeld worden, denk aan slaapkamers, stoelen/banken buiten, schuurtjes en vergeet zeker niet de auto als de hond daar regelmatig in mee gaat.
Na deze 2 maanden van intensief behandelen is het nog belangrijk de lintwormen die eventueel door de vlooien op de hond zijn overgebracht te bestrijden. De standaard ontwormingsmiddelen werken niet tegen lintwormen omdat de meeste honden er niet mee in aanraking komen. Neem daarom een product waarin praziquantel verwerkt zit. Dit staat vermeld achterop de verpakking van het ontwormingsmiddel, vraag ernaar bij de dierenarts of dierenspeciaalzaak. Hieronder geven we alles over de behandeling van de vlooienplaag kort weer in een schema.
| Wanneer? | Wat te doen? |
| Het moment dat je vlooien ontdekt op je dier. |
Dier en omgeving behandelen met een product dat langere tijd werkt. |
| Tot 2 maanden na de ontdekking. |
Afhankelijk van hoe lang de producten werken de behandeling herhalen. |
| Op 2 maanden na de ontdekking. |
Ontwormen met praziquantel om de lintwormen te bestrijden. |
Vergeet niet voordat je op vakantie gaat je hond of kat goed te controleren. Indien het dier besmet is doe dan een omgevingsbehandeling van je huis net voordat je vertrekt om te voorkomen dat je door vlooien besprongen wordt wanneer je thuiskomt. Daarnaast is het belangrijk je hond te ontvlooien wanneer je naar warme landen gaat, daar zijn over het algemeen meer vlooien, zeker wanneer er veel zwerfdieren leven.
Preventie
Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan bestrijden. Helaas zijn ontwormingsproducten over het algemeen duur en moeten vaak worden toegediend. Er zijn vlooienproducten die enkel een ‘knock down’ effect hebben, ofwel die de vlooien doden die op dat moment op het dier aanwezig zijn maar geen langdurige werking bieden voor het voorkomen van een nieuwe besmetting. Bepaalde producten kunnen als een druppel worden aangebracht en werken 1 maand, dit zijn fijne producten met een brede veiligheidsmarge. Daarnaast zijn er nieuwe producten die oraal toegediend kunnen worden die 1 tot 3 maanden werken en er zijn nog halsbanden met een hele lange bescherming van 7 tot 8 maanden. Een nadeel van halsbanden is dat ze aangeraakt kunnen worden door het baasje die vervolgens in contact komt met het gif, deze zijn niet aan te raden wanneer het dier regelmatig in aanraking komt met kleine kinderen. Er zijn dus veel verschillende preventieve middelen op de markt, niet alle producten werken tegenwoordig even goed en zeker bij vlooienallergie is het belangrijk voor een product te kiezen met een snelle werking. Om je te helpen met deze keuze heeft van schot & mane een zorgvuldig samengesteld preventiepakket ontwikkeld. Deze bevat de juiste middelen tegen een scherpe prijs voor een volledig jaar. Op deze manier ben je er zeker van dat je de juiste producten gebruikt en hoef je een jaar lang niet na te denken over het op tijd bestellen/kopen van producten.
Voordelen van preventie:
- Je voorkomt een vlooienplaag, mensen die niet behandelen komen bijna altijd een keer in het leven van een hond of kat in aanraking met een vlooienplaag.
- Vlooienmiddelen werken vaak ook tegen teken die gevaarlijke ziektes over kunnen brengen.
- Je voorkomt de kans op het ontwikkelen van een vlooienallergie. Zoals eerder vermeld ontwikkeld een hond pas een allergie na de eerste besmetting, als de hond hier eenmaal gevoelig voor is kom je er moeilijk helemaal vanaf.
Nadelen van preventie:
- Vlooienbestrijdingsmiddelen zijn duur en moeten vaak toegediend worden.
- Het is toch een soort gifstof die je hond of kat binnen krijgt, het wordt niet aangeraden deze middelen toe te dienen aan pups en zieke honden.
Conclusie
Het is dus niet altijd mogelijk om een vlooienplaag te voorkomen. Probeer daarom goed op te letten door er op tijd bij te zijn. In bepaalde situaties raden we zeker aan om de preventie goed toe te passen, bijvoorbeeld in een situatie met kleine kinderen. Kinderen kruipen over de grond en mogen niet in aanraking komen met vlooien die ze in hun mond kunnen stoppen en zo zelfs lintwormen binnen kunnen krijgen. Daarnaast is de procedure om de omgeving vlo-vrij te krijgen moeilijk wanneer er een kind in huis kruipt, de handen komen onder de giftige producten te zitten en ze zullen dus weg gehouden moeten worden van deze plaatsen. Maak dus altijd een keuze om wel of niet standaard te ontvlooien, houdt daarbij in de gaten of er een vlooienplaag is in je omgeving. Vlooien kunnen overal voorkomen en zijn er ook in de winter. Heel veel succes met het vlo-vrij houden van je dieren en huis.