Teken bij honden en katten gevaarlijk?

Elke honden en/of katteneigenaar krijgt er wel een keer mee te maken, teken! Een ware kwaal. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een muis zal een beet bij een hond of kat niet snel tot bloedarmoede leiden. Helaas ondervinden we wel een groot ander probleem, namelijk de verschillende ziektes die door teken worden overgedragen. Het is dan ook belangrijk dat de teek snel wordt verwijderd of liever nog, dat een beet volledig wordt voorkomen. Belangrijk is dat er verschillende ‘soorten’ teken zijn, die verschillende ziektes kunnen overbrengen. Wanneer je een teek verwijdert kun je kijken om welk soort teek het gaat om zo het gevaar in te schatten, doe dit zeker wanneer je twijfelt of de teek te lang is blijven zitten. In dit artikel leggen we het gevaar uit, het moment wanneer het riskant wordt en hoe je de verschillende soorten teken kunt herkennen.

Risico
Een dier kan besmet worden gedurende een groot deel van het jaar, teken zijn (afhankelijk van het soort) namelijk actief bij een temperatuur hoger dan 7-8°C. Teken kunnen op veel plaatsen voorkomen, we zien ze het meest aan bosranden. Een teek vormt niet direct een risico, normaal gesproken zal een teek pas stoffen, met eventueel ziekteverwekkers, uitscheiden na 24 uur. Wanneer je een teek op tijd en op de juiste manier verwijdert is de kans daarom miniem dat het dier besmet is.
Daarnaast is er natuurlijk de keuze om je dier te behandelen om tekenbeten te voorkomen, deze middelen werken over het algemeen vrij goed. De meeste producten werken ongeveer 4 weken, en werken ook goed tegen vlooien, hierdoor kun je een goede combinatiebestrijding toepassen. Voor een goede preventie raden wij onze van schot & mane preventiepakketten aan, tegen een voordelige prijs zorgen wij dan voor de juiste producten voor ontworming en vlooien- en tekenpreventie voor een volledig jaar. 

Ziektes
We gaan verschillende ziektes bespreken, door welke teek deze kan worden overgedragen en waar deze voorkomt:

• De ziekte van lyme: Een gevreesde ziekte bij de mens, maar ook bij dieren kan deze ziekte voorkomen. We zien in de meeste gevallen enkel vage symptomen waardoor de ziekte vaak niet wordt gediagnosticeerd. Daarbij zien we door de dichte vacht bij honden en katten de rode kring (erythema migrans) die om de beet ontstaat na besmetting met lyme niet goed, terwijl dit bij mensen wordt gebruikt als een handig eerste herkenningspunt. Verwar deze uitbreidende rode kring niet met de rode ontstekingsreactie die in bijna alle gevallen rond de tekenbeet ontstaat. Nadat we dit eerste symptoom hebben gemist wordt het moeilijk, zoals aangegeven zijn de symptomen vaag, we zien het dier slomer worden, slechter gaan eten en drinken en soms heeft het dier koorts en opgezette lymfeknopen. In zeldzame gevallen kan het dier zelfs overlijden. Vaak zien we dieren waar steeds meer problemen opduiken zoals nier-, zenuw-, hart- en gewrichtsproblemen waarna getest wordt op lyme. Eenmaal vastgesteld is er een goede behandeling met een antibioticakuur. Lyme wordt overgedragen door de ixodes teek, deze komt in heel Europa voor. Het percentage besmette teken is echter wel per land verschillend. In Nederland zou dit percentage ongeveer op 10% liggen, in berggebieden zou dit percentage véél hoger liggen.
• Tick born encephalitis (TBE): Een ziekte die we niet of amper in Nederland zien, maar vooral een aandachtspunt vormt op het moment dat je hond mee op vakantie gaat. Namelijk naar berggebieden (Centraal-Europa). Het is een virus, dit betekent dat er niet tegen te behandelen is met antibiotica maar dat er wel preventief gevaccineerd kan worden.  Het is een gevreesde ziekte vanwege ernstige symptomen als hoofdpijn, koorts, misselijkheid en verlamming. Na een lange lijdensweg waarbij de behandeling lastig is kan uiteindelijk de dood intreden. Voorkomen is dus de boodschap. In Nederland is tekencontrole en tekenwering belangrijk maar in het buitenland mag het ‘zeker’ niet vergeten worden.
• Babesiose: Geen bacterie of een virus maar een parasiet, welke leeft in rode bloedcellen. Deze ziekte komt amper in Nederland voor maar verder zuidwaarts steeds frequenter. We zien het voorkomen bij verschillende soorten teken maar voornamelijk bij de dermacentor teek.
• Ehrlichiose: Deze ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie en leeft in witte bloedcellen van voornamelijk honden. Vaak zien we een chronisch verloop met symptomen die toenemen op het moment dat de weerstand om een of andere reden daalt. We zien symptomen als opgezette lymfeknopen, sufheid, gewichtsverlies, gewrichtspijn, neus-bloeden, rode urine en zenuwstoornissen. Aangezien het om een bacterie gaat is de ziekte met antibiotica te behandelen. Zoals bij veel tekenziektes zien we hier ook vage symptomen die variërend kunnen voorkomen. Het komt zelden voor in Nederland maar verder zuidwaarts steeds frequenter.

Herkennen van verschillende teken
De families van teken die hier het meest voorkomen zijn ixodes op de eerste plaats en dermacentor op de tweede plaats. Beide teken hebben drie gastheren (dieren) nodig om een volwassen stadium te bereiken, de teken die je van je dier verwijdert zijn over het algemeen volwassen teken. We willen het verschil duidelijk maken tussen de ixodes en de andere tekensoorten als dermacentor en rhipicephalus. Wanneer je in Nederland een teek van je hond of kat verwijdert gaat het in bijna alle gevallen om de ixodes, deze teek verspreidt de minste ziektes maar echter wel lyme. Vooral wanneer je in Nederland een van de andere soorten teken van je hond verwijdert is het belangrijk om de hond goed in de gaten te houden.

Is het altijd essentieel om te bekijken om wat voor teek het gaat? Het is vooral belangrijk wanneer je twijfelt of je de teek op tijd verwijderd hebt, bijvoorbeeld wanneer deze op een plek zit waarbij je de teek niet makkelijk hebt kunnen voelen bij het aaien of dagelijkse controle. Na 24 uur kan de teek ziektes hebben overgegeven aan je hond. Het verschil tussen ixodes en de overige soorten is te zien aan de anaalgroeve, we leggen dit uit aan de hand van een foto en tekening.

 

Dit is de teek die je in Nederland het meest ziet en die het minst gevaarlijk is voor je dier, namelijk de Ixodes. Je ziet hier duidelijk de anus als het puntje in het midden wanneer je het ‘buik’aanzicht van de teek voor je hebt. Minder goed op de foto zichtbaar, maar duidelijker in het echt is de anaalgroeve als een soort halve maan om de anus heen. In dit geval aan de hoofdzijde van de teek, dit is typisch voor een ixodes teek. Bij andere tekensoorten zien we dit kenmerk aan de andere zijde.

 

 

Stel jezelf vragen
Wanneer je een teek van je hond of kat verwijdert moet je jezelf verschillende vragen stellen:

• Hoe lang kan de teek op mijn dier aanwezig zijn geweest? Zat deze op een plek waarbij ik de teek niet opgemerkt kan hebben? Ofwel kan de teek er langer dan 24 uur hebben gezeten?
• Heb ik de teek op de juiste manier verwijderd?
• Ben ik in een risicogebied (buiten Nederland) geweest?
• Wat voor soort teek is het? Is het een gevaarlijke soort? Het optreden van welke symptomen moet ik in de gaten houden?

Nawoord
We hopen dat je nu zelf het risico voor je hond of kat kunt inschatten, gebruik bovenstaande vragen om het risico te bepalen. In het buitenland ligt het risico een stuk hoger dan in Nederland, vergeet niet de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen. We zien besproken ziektes in combinatie voorkomen, bijvoorbeeld honden met ehrlichiose en babesiose na een bezoek aan Zuid-Europa. Houd je hond zelf goed in de gaten, wanneer je hond vage problemen krijgt is het goed wanneer je zelf bij de dierenarts kunt vertellen welke teken-besmetting je hond heeft doorgemaakt.

Geef je reactie op dit artikel